Zapraszamy na premierę spektaklu "Szpera 42" stworzonego we współpracy Teatru CHOREA, Centrum Dialogu im. Marka Edelmana w Łodzi i izraelskiej reżyserki Ruthie Osterman, w ramach Międzynarodowego Festiwalu Teatralnego Retroperspektywy 2012 (do Teatru Szwalnia w Łodzi), oraz w ramach projektu "Szpera 1942" - obchodów 70 rocznicy deportacji Żydów z łódzkiego getta (na terenie dawnego getta łódzkiego).
data: 24 sierpnia 2012
miejsce: Teatr Szwalnia w Łodzi, Międzynarodowy Festiwal Teatralny Retroperspektywy 2012
data: 29 sierpnia 2012, 04 września 2012
miejsce: teren dawnego getta łódzkiego, projekt “Szpera 1942” - obchody 70 rocznicy deportacji Żydów z łódzkiego getta
Szpera ‘42” to wspólny projekt polskich i izraelskich twórców, którego efektem jest interdyscyplinarny spektakl w reżyserii Ruthie Ostermann i Tomasza Rodowicza. Pokaz przedpremierowy „Szpery ‘42” odbył się podczas Międzynarodowego Festiwalu Teatralnego RETRO/PER/SPEKTYWY 2012, a premiera 29 sierpnia i 4 września 2012, w ramach projektu “Szpera 1942” organizowanego przez Centrum Dialogu im. Marka Edelmana w Łodzi, w ramach obchodów 70 rocznicy deportacji Żydów z łódzkiego getta.
We wrześniu 2012 roku przypadała 70 rocznica tzw. Wielkiej Szpery, akcji przeprowadzonej przez Niemców na terenie łódzkiego getta. W jej wyniku z getta wywieziono ponad 15 tysięcy osób, w tym niemal wszystkie dzieci poniżej 10 roku życia, wszystkich chorych i osoby starsze, powyżej 60 roku życia. Do transportów szły dzieci z sierocińców, przytułków, szpitali, odrywano je od matek i bliskich. Tym samym zakończyła się trwająca od stycznia do września akcja wywożenia Żydów do ośrodka zagłady w Chełmnie nad Nerem, której ofiarą padło ponad 60 tysięcy osób. Jesienna akcja Wielkiej Szpery stała się najważniejszym i najbardziej tragicznym momentem w dziejach getta. Historia getta Litzmannstadt dzielą się na okres sprzed Szpery i po Szperze.
Słowo „Szpera” pochodzi od niemieckich słów Allgemeine Gehsperre, które oznaczają całkowity zakaz opuszczania domów. Zakaz ten został wprowadzony w gettcie w dniach 5-12 września 1942. W tym czasie “do każdego domu w getcie wkraczał jeden przedstawiciel gestapo w otoczeniu chmary policjantów żydowskich, strzałem z pistoletu zwoływał wszystkich mieszkańców na dziedziniec, kazał ustawić się w dwuszeregu i na oko określał kandydatów do deportacji.” (Kronika Getta Łódzkiego 1942). Dzieci, chorzy i osoby starsze zostali wywiezieni do obozów śmierci, a getto Niemcy przekształcili w obóz pracy. Wszyscy którym udało się uratować ze Szpery musieli odtąd morderczo pracować.
Spektakl „Szpera 42” to projekt międzynarodowy i multidyscyplinarny, który łączy w sobie różnorodność sztuk: muzykę, taniec, fotografię, sztukę video i teatr. Jest podróżą do autentycznych miejsc i historii z łódzkiego getta. Jest spotkaniem z ludźmi, którzy mieszkali w łódzkim getcie. Jest opowieścią o ich życiu. Jest próbą podjęcia szczerego, współczesnego, żywego dialogu z pamięcią getta i skonfrontowaniem jej ze współczesnym, codziennym życiem przestrzeni miasta w którym mieszkamy - naszym życiem. Sercem spektaklu jest dzielenie podróży - żydowskiej i polskiej - poprzez osobistą i zbiorową pamięć. Chcemy dowiedzieć się co tak naprawdę wydarza się w trakcie tej podróży, co dzieje się tu, w tych miejscach - dzięki autentycznym spotkaniom i historiom mówiącym o tym, czym było getto i co było gettem, poprzez wsłuchanie się w przestrzeń, w mury, budynki i ulice, które wciąż opowiadają historie ludzi żyjących wtedy i ludzi żyjących wśród nich teraz.
Twórcy: Teatr CHOREA, Centrum Dialogu im. Marka Edelmana w Łodzi, Ruthie Osterman
Reżyseria: Tomasz Rodowicz, Ruthie Osterman
Światło i dźwięk: Tomasz Krukowski
Wizualizacje: Yoav Meir Cohen, Guy Zakh
Obsada: Ruthie Osterman, Yoav Meir Cohen, Guy Zakh, Yoni Eilat, Joanna Chmielecka, Łucja Herszkowicz, Elina Toneva, Kuba Pałys, Tomasz Rodowicz
Premiera: 24 sierpnia 2012 (Międzynarodowy Festiwal Teatralny Retroperspektywy 2012, Tear Szwalnia, Łódź), 29 sierpnia 2012, 04 września 2012 (Projekt Szpera 1942, teren dawnego getta łódzkiego)
